Historia
Historia Agencji


Przez wieki człowiek marzył o podboju i eksploracji wszechświata. Rozwijająca sie technologia rakietowa sprawiła że tego typu marzenia stały się możliwe. Człowiek natomiast bez wahania wykorzystał możliwości tej technologi do realizacji swych marzeń o podboju kosmosu. Projekty Mercury, Gemini i Apollo stanowią symbol ludzkiej gotowości do stawiania czoła niebezpieczeństwu związanemu z eksploracją wszechświata. Było to przedstawienie zdolności narodu amerykańskiego do technicznego i duchowego poparcia ludzi takich jak Shepard czy Armstrong w tej ekscytującej przygodzie.

Eksploracja kosmosu oraz lądowanie na Księżycu są najlepszym przykładem głęboko zakorzenionej amerykańskiej idei "can do" ("mogę", "potrafię"). Amerykanie czasami mają skłonność do oznajmiania: "if not we then who?" ("jeśli nie my, to kto?"). Wówczas odpowiedź na to pytanie była prosta - Rosjanie. Pierwszy lot Gagarina wokół orbity ziemskiej w znacznym stopniu przyśpieszył amerykański program eksploracji przestrzeni kosmicznej. Eksploracji, która może być porównana do idei pierwszych osadników na terenach dzisiejszych Stanów Zjednoczonych, którzy parli na zachód zdobywając coraz to nowe obszary. Już w dokumencie zwanym "Manifest Destiny", z czasów pierwszych osadników, Amerykanie rościli sobie to specjalne prawo do ekspansji. Amerykański mit zerwania z przeszłością i rozpoczęcia nowego rozdziału miał i nadal ma znaczący wpływ na prowadzony program badań kosmosu.

Amerykański program kosmiczny jest efektem rozwoju myśli technicznej Armii amerykańskiej oraz Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych, które wcześniej przeprowadzały próby z rakietami balistycznymi. Doświadczenie oraz wiedza z tej dziedziny pochodziły z Niemieckich badań nad rozwojem technologii rakietowej, wywodzące się jeszcze z okresu Drugiej Wojny Światowej. Program kosmiczny bazował częściowo także na doświadczeniu Narodowego Komitetu Doradczego do spraw Aeronautyki (National Advisory Committee for Aeronautics), utworzonego w 1915. Do 1950, samoloty serii X napędzane silnikami rakietowymi, a także badania nad napędem rakietowym dla celów militarnych, umożliwiły dalszy rozwój programu kosmicznego. Eksploracja przestrzeni kosmicznej została określona mianem celu całego narodu amerykańskiego po strategicznej niespodziance, jaką było wystrzelenie przez Rosjan Sputnika 4 października 1957.

Miesiąc po udanej misji Sputnika, Prezydent Dwight D. Eisenhower założył Prezydencki Naukowy Komitet Doradczy (Presidents Scientific Advisory Committee - PSAC), aby zapewnić naukowcom głos we władzy ustawodawczej. Na czele komitetu stanął dr James A. Killian, prezydent Massachusetts Institute of Technology. W marcu 1958 roku Prezydencki Komitet Rządowy (the President's Committee on Government Organization), do którego należał także doradca do spraw naukowych, zaproponował utworzenie nowej cywilnej agencji w celu wprowadzenia agresywnego programu kosmicznego. Przyczyny naukowe takiego posunięcia zostały wyjaśnione w Dokumencie z Białego Domu wydanym 26 marca 1958 roku, wraz z prezydenckim oświadczeniem.

Dokument ten wymieniał cztery elementy będące powodem podjącia programu kosmicznego i rozwoju technologii kosmicznej. Były to:
1) potrzeba odkrywania i eksploracji
2) względy bezpieczeństwa
3) czynnik narodowego prestiżu
4) nowe możliwości dla eksperymentów i obserwacji naukowych oferowanych przez technologię kosmiczną, która poszerzy ludzką wiedzę na temat planety Ziemia, układu słonecznego, a także całego wszechświata.

Ponieważ istniało tak wiele możliwości badań, liczni naukowcy z różnych krajów pragnęli wziąć udział w programie. Zaproponowano utworzenie Międzynarodowego Roku Geofizycznego (International Geophysical Year), który proponował model międzynarodowej eksploracji przestrzeni kosmicznej. Wykaz bez podziału na lata wymieniał następujące badania naukowe:

  • We wczesnej fazie. Fizykę, geofizykę, meteorologię, minimalny kontakt z Księżycem, eksperymentalna komunikacja oraz fizjologia przestrzeni kosmicznej.

  • Następnie. Astronomia, rozległa komunikacja, biologia, naukowe badania Księżyca, minimalny kontakt planetarny oraz lot człowieka na orbicie.

  • W późniejszej fazie. Automatyczne eksploracja Księżyca, automatyczna eksploracja planet, eksploracja Księżyca i powrót.

  • W jeszcze dalszej fazie. Ekploracja planet.


  • Faktem jest, że dzięki militarnym badaniom nad rakietami o dalekim zasięgu człowiek uzyskał możliwość umieszczania satelitów na orbicie okołoziemskiej i wysyłania instrumentów w celu eksploracji Księżyca i najbliższych planet. W ten oto sposób czysto militarne przedsięwzięcie zapoczątkowało tę ekscytującą erę podboju kosmosu. Projekt utworzenia agencji kosmicznej został przedłożony Kongresowi w kwietniu 1958. W 1958 po długich debatach na Kapitolu, Akt Narodowej Agencji do spraw Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (National Aeronautics and Space Act) został przegłosowany przez Kongres i podpisany przez prezydenta. 29 lipca 1958 ustawa weszła w życie. Zgodnie z aktem, działania w przestrzeni kosmicznej miałybyć oparte na celach pokojowych, dla korzyści całego rodzaju ludzkiego, pozostawiając odpowiedzialność militarną w rękach Departamentu Obrony. W sierpniu 1958 roku dr T. Keith Glennan, prezydent Case Institute of Technology, został mianowany pierwszym Administratorem Narodowej Agencji do spraw Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (National Aeronautics and Space Administration).

    Lot balistyczny Alana Shepard'a, 5-go maja 1961 roku, nie był być może tak istotny jak lot Gagarina, który 12 kwietnia odbył lot po pełnej orbicie. Lot Shepard'a posiadał jednak większą dramaturgię niż lot Gagarina. W tym przypadku cały świat był jego świadkiem i dzielił napięcie oraz sukces pierwszego orbitalnego lotu astronauty amerykańskiego. Wszystko dzięki doskonałym środkom przekazu.

    W marcu 1958 Max Faget zaprezentował projekt który stał się kamieniem milowym w projektowaniu statków kosmicznych. Projekt ten proponował pojazd o owalnej budowie, który umożliwiałby wchodzenie w atmosferę bez uzyskiwania nadmiernego przegrzania lub przyspieszenia, które to z kolei byłyby szkodliwe dla podróżujących w nim ludzi. Zaprezentował projekt małych retro-rakiet odpowiednich do zainicjowania wejścia w atmosferę z orbity. Faget zaproponował także użycie spadochronów do końcowego etapu lądowania. Wzmożone wysiłki zostały przedsięwzięte aby zaprojektować pojazd kosmiczny wraz z całą naziemną organizacją i kontrolą lotu tak aby bezpiecznie sprowadzić astronautów z orbity okołoziemskiej.
    Patrząc wstecz na początki i rozwój programu Apollo, jedyne słowo jakie przychodzi na myśl to "działanie". Podczas przemówienia w Kongresie i przed całym narodem amerykańskim, 25 maja 1961 roku, prezydent Kennedy oświadczył: "Sądzę że naród ten powinien zaangażować się w osiągnięciu celu, przed końcem tej dekady, którym jest lądowanie człowieka na Księżycu i jego bezpieczny powrotu na Ziemię. Żaden inny projekt kosmiczny w tym okresie nie byłby bardziej imponujący dla całej ludzkości, bądź bardziej istotny dla eksploracji kosmosu na daleką skalę; i żaden inny cel nie byłby tak trudny do zrealizowania." Oświadczenie prezydenta Kennedy'ego, "Lot człowieka na Księżyc w tej dekadzie" (Fly man to the Moon in this decade), było wspaniałym określeniem zadania. Nie mogło być żadnych nieporozumień co do pożądanego celu, gdyż jasność z jaką został on wytyczony była ważnym czynnikiem w sukcesie programu Apollo. Ponieważ lądowanie zostało wyznaczone na koniec lat 60-tych, tempo programu zostało także określone.
    President Kennedy's speech
    Na fotografii, prezydent Kennedy podczas przemówienia w Kongresie, 25 maja 1961 roku. W swoim przemówieniu prezydent określa lot na Księżyc mianem celu całego narodu amerykańskiego. Wyznacza także czas w jakim cel ten powinien być osiągnięty, na koniec dekady lat 60-tych.

    Decyzja prezydenta stała się bardzo popularna wśród narodu amerykańskiego. Było to także istotne wydarzenie mające wpływ na dalsze sukcesy Amerykanów w podboju kosmosu. Decyzja prezydenta zapadła długo po serii Radzieckich sukcesów. Rosjanie byli pierwsi na orbicie okołoziemskiej oraz pierwsi wysłali instrumenty pomiarowe na Księżyc. Balistyczny lot Alana Shepharda dał Amerykanom wiarę w możliwość dogonienia Rosjan w dziedzinie podboju kosmosu. Oszacowano, że do realizacji planu lądowania na Księżycu potrzeba od 20 do 40 miliardów dolarów. To oszacowanie praktycznie nie napotkało żadnego sprzeciwu w Kongresie.